Μεταφορά νερού από την Τουρκία στα κατεχόμενα – Βλάβη αγωγού
Μεταφορά νερού από τη Τουρκία στα κατεχόμενα – Βλάβη υποθαλάσσιου αγωγού μεταφοράς
Του ΝΙΚΟΥ ΝΕΟΚΛΕΟΥΣ Γραμματέα Κυπριακού Υδατικού Συνδέσμου
Διάβασα πριν λίγες μέρες στον τύπο, ότι ο αγωγός μεταφοράς νερού από την Τουρκία στη κατεχόμενο από τα τουρκικά στρατεύματα κομμάτι της Κύπρου, ο οποίος είχε σπάσει στις αρχές του Γενάρη του 2020, δεν έχει ακόμα επιδιορθωθεί και δεν αναμένεται η επαναλειτουργία του πριν από τον Αύγουστο.
Το 2013 υπό την ιδιότητα μου τότε ως Πρόεδρος του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Κύπρου, είχα κληθεί και παρουσίασα σε εκδήλωση του Σωματείου «Αδούλωτη Κερύνεια» το όλο έργο που προγραμμάτιζε η Τουρκία και είχα εκφράσει την άποψη ότι το όλο εγχείρημα είχε πολλά ρίσκα. Και τούτο γιατί κανένας δεν θα μπορούσε να εγγυηθεί ότι το έργο θα αντέξει στην καταπόνηση από τα θαλάσσια ρεύματα ενώ η επιδιόρθωση μιας βλάβης στον αγωγό, στη περιοχή της θάλασσας θα είναι δύσκολη και χρονοβόρα.
Είναι γνωστό ότι προηγούμενο σχέδιο της Τουρκίας το 1998, για μεταφορά νερού στα κατεχόμενα με μεγάλα μπαλόνια που έσερναν πλοία απέτυχε, γιατί τα μπαλόνια τρυπούσαν και το νερό αλμύριζε.
Η Τουρκία επιθυμούσε διακαώς να υλοποιήσει το έργο, γι’ αυτό και αψήφησε τα ρίσκα. Τον Οκτώβριο του 2015, το έργο εγκαινιάστηκε από τον Ερτογάν, ο οποίος το διαφήμισε ως το έργο του αιώνα και της ειρήνης. Το έργο αποτελείται από ένα πλαστικό αγωγό μήκους 80 χιλιομέτρων, διαμέτρου 1600 χιλ. ο οποίος τοποθετήθηκε σε βάθος 250 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας και αγκυρώθηκε στο βυθό της θάλασσας με συρματόσχοινα σε μέγιστο βάθος 1430 μέτρων.
Οι ανάγκες των κατεχομένων σε νερό ανέρχονται σε περίπου 100 εκ κ.μ. από αυτά τα 34 εκ. απαιτούνται για ύδρευση ενώ τα υπόλοιπα για άρδευση. Πριν τη μεταφορά του νερού από την Τουρκία, το 95% του νερού προερχόταν από τα υπόγεια νερά και το 5% από επιφανειακά. Ο μεγαλύτερος υδροφορέας από τον οποίο αντλείτο το νερό είναι ο υδροφορέας Μόρφου. Ένα μέρος του υδροφορέα Μόρφου βρίσκεται στις ελεύθερες περιοχές ενώ ένα άλλο σημαντικό μέρος του που βρίσκεται στα κατεχόμενα, έχει αλμυρίσει λόγω της υπεράντλησης. Όσον αφορά τους υπόλοιπους μικρότερους υδροφορείς, αν συνεχιστεί η υπεράντληση τους, αναμένεται ότι μέσα στα επόμενα δεκαπέντε χρόνια θα εξαντληθούν.
Ο αγωγός από την Τουρκία έχει τη δυνατότητα μεταφοράς 75 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού ετησίως. Από αυτά, τα 37,76 προορίζονται για ύδρευση και τα υπόλοιπα 37,24 προορίζονται για άρδευση.
Το νερό από την Τουρκία φτάνει στη παραλία του Βαβυλά με βαρύτητα. Το κόστος του νερού όμως, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα έργα υποδομής και τις αντλήσεις που απαιτούνται για τη μεταφορά στους προορισμούς του, δεν είναι χαμηλότερο από το κόστος του νερού των μονάδων αφαλάτωσης.
Είναι προφανές ότι η Τουρκία με το έργο αυτό δεν είχε σκοπό να λύσει το υδατικό πρόβλημα της κατεχόμενης από αυτή περιοχή της Κύπρου, αλλά να καταστήσει τους Τ/Κ πλήρως εξαρτώμενους της, αφού θα μπορεί ανά πάσα στιγμή να κλείσει την στρόφιγγα του αγωγού, αν οι Τ/Κ σταματήσουν να είναι πειθήνια όργανα και υποτελείς της.
Η δημιουργία 2-3 μονάδων αφαλάτωσης στη κατεχόμενη Κύπρο θα έλυνε το υδατικό πρόβλημα με ασφάλεια. Ο αγωγός αστόχησε μία φορά. Θα αστοχήσει ίσως και δεύτερη και τρίτη. Η επιδιόρθωση του χρειάζεται τουλάχιστον οκτώ μήνες!
Η παρουσίαση που έκανα το 2013 βρίσκεται στο διαδίκτυο (αγγλικά) στη διεύθυνση:
https://activate.zone/pipeline-project-evaluation
Πιο κάτω η παρουσίαση στα ελληνικά:
